با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن مدیریت دولتی ایران و انجمن مدیریت رفتار سازمانی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی (گرایش تصمیم گیری و خط مشی گذاری عمومی)، پردیس البرز، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

علوم انسانی یکی از عوامل تأثیر گذار در حوزه آینده پژوهی است. از اینرو، خود علوم انسانی هم می‌تواند موضوع آینده پژوهی باشد. در این مطالعه، سعی بر آن بوده تا به نقش آینده پژوهی در مدیریت دانش حوزه علوم انسانی پرداخته شود. لذا به مطالعه ای موردی با استفاده از مصاحبه عمیق با خبرگان (که شامل اعضای هیأت علمی دانشگاه از پنج رشته تحصیلی مختلف حوزه علوم انسانی بوده اند) پرداخته ایم. در این پژوهش از رویکرد گلوله برفی برای انتخاب نمونه ها و از روش اشباع تم ها به عنوان استانداردی برای پایان نمونه گیری استفاده گردیده است. از آنجایی که تم های برگزیده با بهره گیری از نظرات خبرگان، احصاء شده، روایی مصاحبه ها مورد تأیید قرار گرفته و برای تأیید پایایی مصاحبه ها نیز از روش بازآزمایی استفاده شده است. با توجه به نظرات احصاء شده در این پژوهش، سوگیری علوم انسانی، پیچیدگی‌های رفتار انسان و موانع شناخت انسان، بعنوان مهمترین ملاحظات اثرگذار علوم انسانی بر فرایند آینده پژوهی شناسایی شده است. از سویی دیگر. تحقق پیش بینی ها، رسیدن به آینده مورد نظر و ارتقای دانش آینده پژوهی، مهمترین دستاوردهای تعامل دو سویه آینده پژوهی و مدیریت دانش حوزه علوم انسانی تشخیص داده شده است. همچنین پیش بینی آینده، ایجاد تغییرات مطلوب در آینده و شناسایی عوامل تغییر، مهمترین اثرات ناشی از فرایند آینده پژوهی بر علوم انسانی قلمداد گردیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Futures Study in Humanities with Knowledge Management Approach; Considerations, Achievements and Effects

چکیده [English]

Futures Study in Humanities with Knowledge Management Approach; Considerations, Achievements and Effects

Abstract
Humanities is one of the most effective factors in Futures Studies. Hence humanities itself can be subject of Futures Studies. In the present paper, we have tried to refer to effect of Futures Study in knowledge management of humanities. In the present study we have mentioned to a case study with theme analysis approach and snowball method. Validity of the interviews has been accepted because of using experts comments and for accepting reliability, retest method has been used. The result of the study has shown that orientation of humanities, complexities of human behavior and barriers of human recognition, are the most important humanities considerations. The present study has shown that the most important impacts and achievements of futures studies in knowledge management are future forecasting, creation desired changes in future, identification of change factors, realization of offers, getting to desired future, development of futures studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • futures study
  • humanities
  • knowledge management
اسلاتر، ریچارد. ای (1385). دانش واژه آینده‌پژوهی. ترجمه محمدرضا فرزاد و امیر ناظمی، انتشارات مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی، موسسه آموزشی و تحقیقاتی فناوری صنایع دفاعی، چاپ اول
باربور، ایان (1385). تاریخ علم و دین. ترجمه بهاءالدین خرم شاهی، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ پنجم
تیشه­یار، ماندانا (1390). آینده‌پژوهی در مطالعات استراتژیک.انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول
خزایی، سعید (1391). آینده‌پژوهی فرهنگی و اجتماعی. دوماهنامه فارابی، شماره بیست و هفتم.
دانایی­فرد، حسن (1388)، تحلیلی بر موانع تولید دانش در حوزة علوم انسانی: رهنمودهایی برای ارتقای کیفیت ظرفیت خط‌مشی ملی علم ایران، سیاست علم و فناوری، دورة 2، شماره1.
عباسی، عطاءالله (1385). مفاهیم آینده‌پژوهی و تأثیرات آن بر سیاست­گذاری. نشریه سیاست علم و فناوری، شماره 2 و 3.
عبدی، اسماعیل (1392). درآمدی بر آینده‌شناسی خط‌مشی ملی و تحول در علوم انسانی. فصلنامه مطالعات آینده‌پژوهی، سال دوم، شماره پنجم
گودرزی، غلامرضا و مهدی محمدی (1392). بررسی تطبیقی نگاه تمدنی غرب و اسلام به مقوله سبک زندگی با رویکرد آینده‌پژوهی. فصلنامه مطالعات آینده‌پژوهی، سال دوم، شماره هفتم، 18.
گودرزی، غلامرضا (1386) .تصمیم­گیری استراتژیک (مطالعه موردی؛ رویکرد موعودگرایی شیعه). انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، چاپ اول
مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی (1389)، دانش‌نامه آینده‌پژوهی، ج 2، تهران، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
معلمی، حسن (1389). معرفت‌شناسی. چاپ دوم، کانون اندیشه جوان، تهران.
Abeles, D.P. (2006). Do we know the future of the University?. On the Horizon, 14(9), 35-42.
Blass, E,. Thornton, M. & Rawlings, B. (2011). Future scenarios for a depressed region of England. Foresight, 13(6), 3-17.
Ehresman, C. (2012). A theoretical frame for future studies, On the Horizon. 21)1(, 46-53.
Fenwick, T. (2003), Emancipatory potential of action learning: a critical analysis. Journal of Organizational Change Management, 16(6), 619-32.
Foo, C. and Foo, C. (2003). Forecast ability, chaos and foresight. foresight, 5(5), 22-23.
Godet,  M. (2005). Regions facing their futures. Foresight 7(2), 21-27.
Graetz, F., Rimmer, M., Lawrence, A. & Smith, A. (2004). Managing  Organisational Change. John Wiley & Sons, Brisbane, 2nd ed 
Groff, L. (2005), Introduction to Future Studies. Foresight, 3(5), 106-115.
Krawczyk & Slaugster, R. (2010), New generations of futures methods, Futures, 42, 75-82.
Marion, R. & Bacon, J. (2000), Organizational extinction and complex systems. Emergence, 1(4), pp. 71-96.
Roberge, I. (2012), Futures construction in public management. International Journal of Public Sector Management, 26(7),  pp. 534-542.
Slaughter, R. (2003), Futures beyond Dystopia, Creating Social Foresight. London: Routledge, 1th edition.
Smith, A. (2005), Complexity theory for organizational futures studies. Foresight, 7(3), 22-30.
Stacey, R. (1993), Strategic Management and Organizational  Dynamics, London: itman
Steiner, C. (2001). A role for individuality and mystery in managing change, Journal of Organizational. Change Management, 14(2), 150-67.
Sullivan, T. (2004). The viability of using various system theories to describe organizational change. Journal of Educational Administration, 42(1), 43-54.
Vincent-Lancrin, S. (2004). Building futures scenarios for universities  and higher education: an international approach. Policy Futures in Education, 2(2), 245-263.