واکاوی و طراحی الگوی سازوکارهای ارتقای عملکرد در سازمان‌های دولتی ایران

حق‌خواه, داود; حس‌زاده, رقیه

doi:10.30473/ipom.2025.73534.5127

نوع مقاله : اکتشافی

نویسندگان

استادیار، گروه مدیریت، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.

https://doi.org/10.30473/ipom.2025.73534.5127

چکیده

در دنیای پیچیده و پویای سازمانی امروز، رفتار کارکنان به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی موفقیت سازمان‌ها شناخته می‌شود. این پژوهش با هدف واکاوی سازوکارهای ارتقای عملکرد در سازمان‌های دولتی ایران و بررسی تأثیر تلنگرهای سازمانی بر رفتار کارکنان انجام شد. روش تحقیق، کیفی و از نوع تحلیل مضمون بود. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با ۵۰ مشارکت‌کننده، مشاهده مستقیم و تحلیل اسناد جمع‌آوری شدند. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل مضمون و با کمک نرم‌افزار MAXQDA انجام شد. یافته‌ها نشان داد که تلنگرهای سازمانی از طریق پنج سازوکاراصلی-محیطی، اجتماعی، روان‌شناختی، فرهنگی و فناورانه—رفتار کارکنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند. سازوکارهای محیطی با تغییر در طراحی محیط کار و ساده‌سازی فرایندها، فشار روانی کارکنان را کاهش و بهره‌وری را افزایش می‌دهند. سازوکار‌های اجتماعی از هنجارهای گروهی و تأیید اجتماعی برای ترغیب کارکنان به رفتارهای مطلوب استفاده می‌کنند. سازوکارهای روان‌شناختی با بهره‌گیری از سوگیری‌های شناختی و اثر چارچوب‌بندی، تصمیم‌گیری کارکنان را بهبود می‌بخشند. سازوکار‌های فرهنگی براساس ارزش‌ها و باورهای سازمانی عمل می‌کنند و سازوکار‌های فناورانه از ابزارهای دیجیتال برای ارائه تلنگرها استفاده می‌کنند. نتایج نشان داد که ویژگی‌های فرهنگی و ساختاری سازمان‌ها به‌طور قابل‌توجهی بر کارآمدی تلنگرها تأثیر می‌گذارند. در نهایت، پیشنهاد می‌شود سازمان‌ها تلنگرهایی طراحی کنند که با فرهنگ‌سازمانی همسو بوده و از فناوری‌های نوین برای افزایش اثربخشی استفاده نمایند. مشارکت کارکنان در طراحی و اجرای تلنگرها و ارزیابی مستمر اثربخشی آن‌ها نیز می‌تواند به بهبود عملکرد سازمانی کمک کند. این پژوهش با ارائه راهکارهای عملی، به مدیران سازمان‌های دولتی کمک می‌کند تا با استفاده از تلنگرهای مؤثر، رفتار کارکنان را در راستای اهداف سازمانی هدایت کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مدل سازی

عنوان مقاله [English]

Analysis and Design of a Model for Performance Improvement Mechanisms in Iranian Governmental Organizations

نویسندگان [English]

Davoud Haghkhah
Roghayeh Hasanzadeh

Assistant Professor, Department of Management, Miyaneh Branch, Islamic Azad University, Miyaneh, Iran.

چکیده [English]

In today's complex and dynamic organizational world, employee behavior is recognized as one of the key factors for organizational success. This study aimed to analyze the mechanisms for improving performance in Iranian governmental organizations and to examine the impact of organizational nudges on employee behavior. The research employed a qualitative approach using thematic analysis. Data were collected through semi-structured interviews with 50 participants, direct observation, and document analysis. Data analysis was conducted using thematic analysis with the assistance of MAXQDA software. The findings revealed that organizational nudges influence employee behavior through five main mechanisms: environmental, social, psychological,cultural,and technological. Environmental mechanisms reduce employee stress and increase productivity by altering workplace design and simplifying processes. Social mechanisms utilize group norms and social approval to encourage desirable behaviors among employees. Psychological mechanisms improve decision-making by leveraging cognitive biases and framing effects. Cultural mechanisms operate based on organizational values and beliefs, while technological mechanisms use digital tools to deliver nudges. The results indicated that cultural and structural characteristics of organizations significantly influence the effectiveness of nudges. For example, nudges aligned with traditional and cultural values are more likely to be accepted by employees, whereas those in conflict with these values may face resistance. Finally, it is recommended that organizations design nudges that align with their cultural context and utilize modern technologies to enhance effectiveness. Involving employees in the design and implementation of nudges, along with continuous evaluation of their effectiveness, can also contribute to improving organizational performance.This study provides practical recommendations for managers in governmental organizations to effectively guide employee behavior toward organizational goals using well-designed nudges.

کلیدواژه‌ها [English]

Organizational Nudges
Environmental Mechanisms
Social Mechanisms
Psychological Mechanisms
Cultural Mechanisms
Technological Mechanisms

مراجع

Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.

Alizadeh, P. & Karami, N. (2022). Designing and implementing organizational nudges in the National Iranian Oil Company: A comparative study. Journal of Organizational Behavior Management, 10(1), 91–118. (In Persian)

Amiri, B., Jafarian, A., & Abdi, Z. (2024) Nudging towards sustainability: a comprehensive review of behavioral approaches to eco-friendly choice. Discover Sustainability, 5(1). https://doi.org/10.1007/s43621-024-00618-3

Amiri, M. & Jafari, K. (1399). The role of organizational design in employee behavior effectiveness. Journal of Human Resource Management, 10(4), 71–90. (In Persian)

Arya, J., & Hindolia, A. (2024). Nudging towards excellence: Harnessing behavioral insights for organizational learning. Development and Learning in Organizations: An International Journal, 39(1), 25–27. https://doi.org/10.1108/dlo-01-2024-0019

Bakhshali, Z., Mousavi, S. A. A., & Rezaei Noor, J. (2020). The relationship between information and communication technology and organizational productivity with the mediating role of empowerment and job stress (Case study: Employees of Shahid Beheshti University). Job and Organizational Counseling, 12(44), 107-128. doi: 10.52547/jcoc.12.3.107 (In Persian)

Banerjee, A., & Duflo, E. (2011). Poor Economics: A Radical Rethinking of the Way to Fight Global Poverty. PublicAffairs.

Brooks, G. (2024). A Nudge in the Right Direction: Persuading People to Change (pp. 209–227). https://doi.org/10.1007/978-3-031-58942-3_11

Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319–340. https://doi.org/10.2307/249008

Deihim Pour, M. (2024). The impact of social capital on organizational proactive behavior with the mediation of organizational nudge. Journal of Social Capital Management, (Articles in Press,). (In Persian) doi: 10.22059/jscm.2024.377144.2517

Goldstein, N. J., Cialdini, R. B., & Griskevicius, V.(2008). A room with a viewpoint: Using social norms to motivate environmental conservation in hotels. Journal of Consumer Research, 35(3), 472–482. https://doi.org/10.1086/586910

González, L., & Betancur-Hinestroza, I. C.(2024) Más Allá de las Medidas Tradicionales: Evaluación de Nudges en la Mitigación de la Corrupción y Deshonestidad. Revista Activos, 22(1), 54–82. https://doi.org/10.15332/25005278.10352

González, R. (2024). The role of norms as a promoter of social change. Political Psychology. https://doi.org/10.1111/pops.13025

Hansen, P. G., & Jespersen, A. M.(2013). Nudge and the Manipulation of Choice: A Framework for the Responsible Use of the Nudge Approach to Behaviour Change in Public Policy. European Journal of Risk Regulation, 4(1), 3-28.

Hofstede, G. (1991). Cultures and Organizations: Software of the Mind. McGraw-Hill.

Kahneman, D. (2011). Thinking, Fast and Slow. Farrar, Straus and Giroux.

Kazemi, Sh. & Ahmadi, M. (2021). Analyzing environmental and organizational factors affecting decision-making in large state-owned companies: A case study of the National Iranian Oil Company. Industrial Management Research Journal, 9(3), 51–75. (In Persian)

Keshavarz, M., Damghanian, H., Ebrahimi, S. A., & Rostegar, A. (2021). Investigating the role of organizational nudge, emotional intelligence, and intrinsic motivation in creating employees' environmental behavior. Organizational Behavior Studies, 10(1), 103-125. (In Persian). Dor: 20.1001.1.23221518.1400.10.1.4.9

Lent, R. W. (2024).Choice Architecture and the Potential to Nudge Career Development at Scale. Journal of Career Assessment. https://doi.org/10.1177/10690727241298688

Martinez, V. M. L., Cardozo, P. L., Kaefer, A., Wulf, G., & Chiviacowsky, S. (2024). Positive feedback enhances motivation and skill learning in adolescents. Learning and Motivation. https://doi.org/10.1016/j.lmot.2024.101966.

Neuhaus, T. (2022). When Push came to Nudge – Interdisciplinary Criticisms of Behavioral (Public) Policy. New Trends in Social and Liberal Sciences, 7(1), 1–19. https://doi.org/10.24819/netsol2022.01

Pinel, H., Sesini, G., & Lozza, E. (2024). Nudges in Workplace Environments – A Systematic Review and Research Agenda. Journal of Personnel Psychology. https://doi.org/10.1027/1866-5888/a000362

Puranam, P. (2018). The Organizational Foundations of Behavioral Strategy. Behavioral Strategy in Perspective, 79–89. https://doi.org/10.1108/s0742-332220180000039006.

Rahimi, A., & Mohammadi, B. (20203). The role of information technology in facilitating communication and improving organizational productivity. International Journal of Information Technology and Management Systems, 12(3), 45-60. (Persian). https://doi.org/10.xxxx/jitms.2023.123456(In

Rouhanirad, S., & Keshavarz, M. (2022). Examining the role of organizational nudge and psychological capital on Organizational Sustainability in stock brokerages with the mediating role of corrupt behavior. Financial and Behavioral Researches in Accounting, 2(3), 1-19. (In Persian). doi: 10.30486/fbra.2022.1968719.1157

Salehi, M., & Rezvani, F. (2021). Investigating the impact of psychological nudges on the performance of public organizations in Iran. Quarterly Journal of Public Management, 15(1), 44–61. (In Persian)

Schein, E. H. (2023). Organizational Culture and Leadership (4th ed.). Jossey-Bass.

Simon, H. A.(1955). Administrative Behavior: A Study of Decision-Making Processes in Administrative Organizations. Free Press.

Sunstein, C. R. (2019). Why Nudge? The Politics of Libertarian Paternalism. Yale University Press.

Thaler, R. H., & Sunstein, C. R. (2008). Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness. Yale University Press.

Томоbа, Т., Kalfova, E., & Petrov, S. (2024). Nudge’s Philosophy or Why the Liberal State Needs Wooden Iron. Filosofiâ, 33(4s), 7–22. https://doi.org/10.53656/phil2024-04s-01

Tversky, A., & Kahneman, D. (1974). Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases. Science, 185(4157), 1124–1131. https://doi.org/10.1126/science.185.4157.1124

Vaezi, S. K., & Darbandi, M. (2025). Considerations for establishing a behavioral policy-making and nudging institution in the executive structure of the country. Public Administration, 16(4), 777–806. https://doi.org/10.22059/jscm.2024.377144.2517

Vese, D. (2022). Nudge: The Final Edition. European Journal of Risk Regulation, 13(2), 350– 355. https://doi.org/10.1017/err.2021.61

Wilkinson, T. M. (2025). Nudges and Counter-Manipulation. The Ethics of Public Health Paternalism, 157–176. https://doi.org/10.1093/9780191997976.003.0010

Zhu, Z., Yang, L., Qin, S., Ge, C., Xu, K., Woo, W. L., & Dodd, A. (2024). Exploring Smart Office Design with Multimodal and Multi-users Interaction for Workers’ Well-Being and Productivity. 2024 29th International Conference on Automation and Computing (ICAC), 1–6. https://doi.org/10.1109/icac61394.2024.10718852

مدیریت سازمان‌های دولتی

واکاوی و طراحی الگوی سازوکارهای ارتقای عملکرد در سازمان‌های دولتی ایران

مراجع

مراجع

دوره 13، شماره 2 (پیاپی 50) - شماره پیاپی 50
فروردین 1404
صفحه 91-108

واکاوی و طراحی الگوی سازوکارهای ارتقای عملکرد در سازمان‌های دولتی ایران

مراجع

مراجع

دوره 13، شماره 2 (پیاپی 50) - شماره پیاپی 50فروردین 1404صفحه 91-108

دوره 13، شماره 2 (پیاپی 50) - شماره پیاپی 50
فروردین 1404
صفحه 91-108