با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن مدیریت دولتی ایران و انجمن مدیریت رفتار سازمانی

نوع مقاله : توصیفی

نویسندگان

1 داﻧﺸﺠﻮی دﮐﺘﺮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﺪرس و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ ارﺗﺶ

2 اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﮔﺮوه ﭘﺰﺷﮑﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ ارﺗﺶ

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل حیاتی موفقیت توسعه منابع انسانی در حوزه سلامت با بررسی ذهنیتهای مشارکتکنندگان با استفاده از روششناسی کیو بود. مشارکت‌کنندگان این پژوهش تعداد 26 نفر از خبرگان و دست‌اندرکاران بخش سلامت بودند. فضای گفتمان پژوهش از دو مأخذ مصاحبه و پیشینه گردآوری و تعداد 44 عبارت به‌عنوان نمونه عبارات کیو انتخاب شد. اطلاعات حاصل از مرتبسازی کیو با روش تحلیل عاملی کیو تحلیل شد. تحلیل توزیع نشان داد که میتوان تعداد 9 الگوی ذهنی متمایز در میان مشارکتکنندگان شناسایی کرد که (76.212) درصد از واریانس کل را تبیین می‌کند. بیشترین واریانس تبیین شده مربوط به الگوی ذهنی نخست با امتیاز (14.161) بود. عوامل حیاتی موفقیت بر اساس این 9 الگوی ذهنی شناسایی و اولویتبندی شدند. درنهایت الگوهای ذهنی به‌صورت استعاری و به ترتیب با عناوین «آینده‌گرایان تحول‌خواه»، «طرفداران انگیزش»، «تخصص‌گرایان مدافعِ استخدام اثربخش»، «طرفداران نظام شغلی»، «طرفدار ثبات در شایسته‌سالاری، تحول در ساختار»، «طرفدار همکاری و اصلاح نگرش»، «مدافعان عاملیت-ساختار»، «مدافعان محک‌زنی و نظام عملکرد» و «طرفداران اخلاق و بهبود کیفیت زندگی کاری» نام‌گذاری و تفسیر شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of success crucial factors for human resource development at health sector

نویسندگان [English]

  • Ali Asghari Sarem 1
  • Nader Markazi Moghaddam 2

چکیده [English]

The aim of this research is to identify and analyze success crucial factors for human resource development in health sector through exploring minds of participant by using Q methodology. The participants were 26 of experts and in charge people in health sector. The research concourse has been gathered from two resources: interview and literature and 44 of phrases have been selected as Q phrases sample. The obtained information from Q sorting was analyzed by Q factor analysis method. Distribution analysis showed that 9 of mental models can be recognized among participants that determines 76.212 % of total variance. The most explained variance is for the first mental model with the score of 14.161. Success crucial factors were recognized and prioritized based on these 9 models. At the end, mental models were named and interpreted metaphorically as below in a row: futurists of change follower, incitement adherents, specialists of effective hiring defender, occupational system adherents, stability's adherents in meritocracy, change in structure, adherents of cooperation and outlook revision, adherents of agency-structure, adherents of benchmarking and performance system adherents of ethics and quality of work-life improvement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • health score
  • human resource development
  • university of medical science of military
  • Q methodology
  • success crucial factors
اصغری صارم، علی؛ دانایی فرد، حسن؛ فانی، علی اصغر و قلی پور، آرین (زیرچاپ). "واکاوی نقش داستان‌سراییِ سازمانی در توسعه منابع انسانی؛ کنکاشی در ادبیات پژوهشی". فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت دولتی، دوره 8، شماره 1، ص 181-218.
اقبال، فرزانه؛ یارمحمدیان، محمدحسین؛ و سیادت، سیدعلی (1387). "ارزیابی عملکرد مدیریَت منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریَت کیفیَت با دو رویکرد پرسشنامه و پروفرما". فصلنامه مدیریت سلامت، دوره 11، شماره 34، صص 49-58.
امام قلی پور سفیددشتی، سارا و غضنفری، صادق (1392). "رتبه‌بندی کشورهای حوزه سند چشم انداز توسعه جمهوری اسلامی ایران از لحاظ دسترسی به شاخص‌های بخش بهداشت و درمان". فصلنامه مدیریت سلامت، سال هفدهم، شماره 58، صص 58-71.
باسخا، مهدی و مسائلی، ارشک (1389). "راهکارهای بهبود مدیریت منابع انسانی در نظام سلامت". قابل دستیابی در: http://www.modiryar.com/management-topics/medical/3548-1389-05-28-04-43-48.html
خامدا، زهرا (1388). "بررسی رابطه میان مدیریت آموزش و توسعه منابع انسانی با مدیریت دانش". پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
خواستار، حمزه (1388). "ارائه روشی برای محاسبه پایایی مرحله کدگذاری در مصاحبه‌های پژوهشی". فصلنامه علمی-پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، شماره 58؛ 161-174؛
خوشگویان‌فرد، علیرضا (1386). "روش‌شناسی کیو". تهران: انتشارات مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما.
دانایی فرد، حسن  و اصغری صارم، علی (1393). "گفتارهایی در نظریه‌پردازی توسعه منابع انسانی سازمانی". تهران: نشر مهربان.
دانایی فرد، حسن؛ حسینی، سید یعقوب و شیخها، روزبه (1392). "روش‌شناسی کیو: شالوده‌های نظری و چارچوب انجام پژوهش". تهران: انتشارات اشراقی.
دلگشایی، بهرام؛ طبیبی، سید جمال‌الدین و پریسا پهلوان (1386). "ارائه الگوی توسعه منابع انسانی در بخش سلامت و درمان ایران". پژوهش در پزشکی. دوره 3، شماره 4، ص325-317.
روشن بخش قنبری، امیر (1392). "مدیریت سلامت؛ اجرا یا نظارت". (سرمقاله) ماهنامه تعالی. سال سوم، شماره 19-20، ص 4.
طبیبی، سید جمال‌الدین (1382). "توسعه منابع انسانی در بیمارستان. مجله طب و تزکیه". شماره 50، ص22-9.
طبیبی، سیدجمال الدین؛ وطن خواه سودابه؛ نصیری پور امیراشکان، و وحدت، شقایق (1390). "عوامل موثر بر توسعه سرمایه های انسانی در بیمارستان های سازمان تامین اجتماعی ایران". مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دوره  15، شماره  2 (پیاپی 59)، صص 55-62.
فرجی خیاوی فرزاد؛ ملکی، محمدرضا؛ جعفریان، کوروش؛ وطن خواه، سودابه و طبیبی،  سیدجمال الدین (1389). "مطالعه تطبیقی مراحل اصلی سیاست گذاری منابع انسانی بخش سلامت". علوم بهداشتی جندی شاپور،  دوره  4،  شماره  1، صص 1-10.
فرح بخش، مصطفی؛ نیک نیاز، علیرضا؛ تاج الدینی، نازیلا؛ انتظار، صمد  و حسن زاده، علیرضا (1393). "مقایسه استمرار «مدیریت کیفیت جامع» و اجرای همزمان « مدیریت کیفیت جامع و برنامه اثر بخشی مدیریت» در بهبود مدیریت سازمانهای سلامت". فصلنامه مدیریت سلامت، جلد 13، شماره 42، صص 35-44.
فروتنی، زهرا؛ آذر، عادل؛ احمدی، سید علی‌اکبر  و عسکری‌نژاد، منیره (1392). "طراحی و تبیین مدل خودتوسعه‌ای منابع انسانی". مدیریت سازمان‌های دولتی، دوره 1، شماره 4، ص 61-78.
گزارش جهانی سلامت (2003). "نظام‌های سلامت با ارتقای عملکرد". مؤسسه فرهنگی ابن سینای بزرگ، تهران 1384.
لطفی، فرهاد؛ رضاپور، عزیز؛ نورایی مطلق، ثریا؛ هادیان، محمد؛ فقی سلوک، فرشاد و قادری، حسین (1393). "بررسی جایگاه بخش سلامت در اقتصاد ایران و ارتباط آن با دیگر بخش ها". فصلنامه مدیریت سلامت، شماره 58، صص 28-41.
مصباحی، مریم؛ توفیقی، شهرام و عباس زاده، عباس (1390). "تعیین رویکردی برای توسعه منابع انسانی در مدیریت پرستاری". مجله پژوهش پرستاری ایران. سال ششم، شماره 20، صص 17-29.
نجفی، بهزاد (1383). "نقش مدیریت و بهره وری در توسعه منابع انسانی بخش سلامت". ماهنامه رازی، سال 16، شماره 2، ص 169-159.
Akhtar-Danesh, N., Baumann, A. & Cordingley, L. (2008). “Q-Methodology in Nursing Research: A Promising Method for the Study of Subjectivity”. Western Journal of Nursing Research, 30(6), 759-773.
Alwan, A. & Hornby, P. (2002). “The Implications of Health Sector Reform for Human Resources Development”. Bull World Health Organ, 80 (1), 56-60.
Baek, P., & Kim, N. (2014). “Exploring a Theoretical Foundation for HRD in Society: Toward a Model of Stakeholder-Based HRD”. Human Resource Development International, 17 (5), 499-513.
Bates, R. (2014). “Improving Human Resources for Health Planning in Developing Economies”. Human Resource Development International, 17 (1), 88-97.
Braun, V. & Clarke, V. (2006). “Using Thematic Analysis in Psychology”. Qualitative Research in Psychology, 3: 77-101.
Brouwer, M. (1999). “Q is Accounting for Tastes”. Journal of Advertising Research, 39 (2), 35-39.
Buchan, J. (.2000). “Health Sector Reform and Human Resources: Lessons from the United Kingdom”. Health Policy Plan. 15, 319-325.
Clarke, N. (2005). “Workplace Learning Environment and its Relationship with Learning Outcomes in Healthcare Organizations”. Human Resource Development International, 8 (2), 185-205.
Crouse, P., Doyle, W. & Young, J. D. (2011). “Workplace Learning Strategies, Barriers, Facilitators and Outcomes: a Qualitative Study among Human Resource Management Practitioners”. Human Resource Development International, 14 (1), 39-55.
Dussault, G. &  Dubois, C. A. (2003). “Human Resources for Health Policies: A Critical Component in Health Policies”. Human Resources for Health, 1 (1). Available at: http://www.human-resources-health.com/content/1/1/1.
Family Planning Management Development Technical Unit Management Sciences for Health. (1998). Human Resource Development (HRD) Assessment Instrument For Non-Governmental Organizations (NGOs) And Public Sector Health Organizations. Janeiro.
Kabene, S. M., Orchard, C., Howard, J. M., Soriano, M. A. & Leduc, R. (2006). “The Importance of Human Resources Management in Health Care: A Global Context”. Human Resources for Health, 4 (20), 1-17.
McLagan, P. A. (1989). “Models for HRD Practice”. Training & Development Journal, 43 (9), 49-59.
Veld,  M.,  Paauwe,  J. &  Boselie,  P. (2010). “HRM  and  Strategic  Climates  in  Hospitals:  Does  the Message  Come  Across  at  the  Ward  Level?”.  Human Resource Management Journal, 20(4), 339-356.
Whitaker, S. & Marchington, M.  (2003). “Devolving HR Responsibility to the Line: Treat, Opportunity or Partnership?”. Employment Relations, 25 (3), 245–261.
Zhu, Y. (2004). “Responding to the Challenges of Globalization: Human Resource Development in Japan”. Journal of World Business, 39 (4), 337–348.