نوع مقاله : اکتشافی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت سیستمها، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران.
2 استادیار، گروه مدیریت سیستمها، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران.
چکیده
در دنیای پژوهشهای میانرشتهای، تمام رشتهها از جمله شاخههای علوم انسانی و اجتماعی، به نحوی مفاهیم و نظریههایی را از سایر رشتهها و حوزهها «استقراض» میکنند. بسیاری از پژوهشهای سازمان و مدیریت از زمینههای بنیادی نظیر روانشناسی، جامعهشناسی و تاریخ بهره گرفتهاند و اصولاً بخش عظیمی از نوآوری در رشتههای علوم اجتماعی و رفتاری همانند مدیریت، به سبب برگیری ایدههای دیگر رشتهها است که تجلّی پژوهشهای «دلالتپژوهی» است. پژوهش حاضر، گزارش مستقلی از بررسی موضوع «ساختار» و «سازمان« از دیدگاه حاکمیتی و در مروری تاریخی است. این گزارش به بررسی این مفهوم در برشهای محدود تاریخی- حاکمیتی ایران در تمدّن هفتهزار ساله میپردازد. با توجّه به اینکه مفهوم «ساختار» نسبتاً نوپدید است و در چنین مروری، غالباً گزارهها و دلالتهای الهامبخش مورد اشاره به آن استخراج خواهد شد، طبعاً یافتههای این بررسی بر مفاهیمی مانند «دیوان»، «تشکیلات»، «نظام اداری» و «نظام حاکمیتی» نیز دلالت خواهد داشت. برخی دلالتهای تاریخی و موضوعی در دوازده دورۀ بررسی شده عبارتاند از: دورۀ تمدنهای اولیه (قوانین حمورابی، شورای شیوخ)، تمدن مادها (پایگاه ساتراپی، آیینهای شهریاری)، حکومت هخامنشیان (دودمانهای هفتگانۀ ممتاز، فرماندهان چهارگانه)، ساسانیان (دبیهران، دبهیربُد)، سازماندهی پیامبر گرامی اسلام (ص) و امیرالمؤمنین (ع) (تراتیب الاداریه، والیان و امیران)، صدر اسلام (ادارۀ بیتالمال، دیوان برید)، حکومتهای عبّاسیان (خلیفه، گردانندگان دربار)، سلجوقیان (الگوی دیوانسالاری، دیوان عرض)، پسامغول (داروغچی، باسقاق، شحنه، نظام اداری دوگانه چینی)، سلسلۀ صفویان (کارگران و اصناف، دولتخانه، مناصب موروثی و قزلباشان)، قاجار (کارگزاری، ادارات خمسه، وزارتخانه و کاربهدستان اداری) و پس از مشروطه (دستگاههای اجرایی، قانون تشکیلات، خویشاوندسالاری و اصل تفکیک قوا).
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Governal-Historical Implications of the Subject of "Structure" and "Organization" in the Iranian-Islamic Review
نویسندگان [English]
- Mohammad Milad Ahmadi 1
- Mohammad Mahdi Mohtadi 2
1 Ph.D. Candidate, Department of Systems Management, Imam Hossein University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Systems Management, Imam Hossein University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
In interdisciplinary research, all disciplines, including the humanities and social sciences, "borrow" some concepts and theories from other disciplines and fields. Many studies of organization and management have used fundamental fields such as psychology, sociology, and history, and a large part of innovation in social sciences and behavioral sciences, such as management, is due to the inclusion of ideas in other disciplines, which is the manifestation of "implication research The present study is an independent report on the issue of "structure" and "organization" from the governance perspective and in a historical review. This report provides an overview of this concept in the limited governal- historical periods of Iran's history in the seventy-thousand-year-old civilization. Given that the concept of "structure" is relatively new, in such a review, the inspiring propositions and implications referred to it have been extracted. The findings of this study naturally focus on concepts such as "court", "organizations", "administrative system", and "system of government". Some historical and thematic implications studied in the twelve periods are the period of early civilizations (Hammurabi laws, sheiks council), the Median civilization (Satrapy Base, Royal Ordinances), the Achaemenid kingdom (Seven privileged lineages, Four commanders), Sassanids (Dabiran, Dabirbod), organization of the Holy Prophet (PBUH) and Amir-al-Mo'menin (AS) (Taratib-ol Edariyah, Valys, and Amirs), Sadr of Islam (Beyt-ol-Maal Department, Barid court), Abbasid governments (caliphs, courtiers), Seljuks (model of bureaucracy, Arz Court), Post-Mongol (Daroughchi, Basghagh), Safavid Dynasty (Workers and guilds, government houses, hereditary positions, and Qazalbashans), Qajar (Brokerage, Khamsa offices, ministries, and administrative staff), and post-constitutional (Executive organizations, the law of formations, Nepotism, and the principle of separation of powers).
کلیدواژهها [English]
- Organizational Structure
- Administrative System
- Implication Research
- Historical- Governale
- Iranian-Islamic