اسماء فقیهی؛ محمدعلی سرلک؛ رضا رسولی؛ سید علی‌اکبر احمدی
چکیده
در دنیای رقابت، نیروی انسانی مهم‌ترین مزیت یک سازمان و عامل اصلی توسعه و افزایش عملکرد آن مجموعه، محسوب میشود. سازمان‌ها همواره در تلاش‌اند تا بهترین امکانات را برای دریافت حداکثر عملکرد و ایجاد اثربخشی، فراهم کنند. در برخی از سازمان‌ها علیرغم تلاش سازمان در جهت فراهم آوردن امکانات موردنیاز کارکنان، نه‌تنها عملکرد افزایش نمییابد؛ ...
بیشتر
در دنیای رقابت، نیروی انسانی مهم‌ترین مزیت یک سازمان و عامل اصلی توسعه و افزایش عملکرد آن مجموعه، محسوب میشود. سازمان‌ها همواره در تلاش‌اند تا بهترین امکانات را برای دریافت حداکثر عملکرد و ایجاد اثربخشی، فراهم کنند. در برخی از سازمان‌ها علیرغم تلاش سازمان در جهت فراهم آوردن امکانات موردنیاز کارکنان، نه‌تنها عملکرد افزایش نمییابد؛ بلکه عکس آن اتفاق می‌افتد این پدیده که وارونگی جوسازمانی نام دارد، در سازمان‌ها در حال گسترش است. این پژوهش در تلاش است عوامل مؤثر بر ایجاد وارونگی جوسازمانی را شناسایی کند. پژوهش حاضر از نظر هدف توسعه‌ای و با توجه به نحوه گردآوری دادهها، توصیفی و از لحاظ روش، پیمایشی است؛ برای رسیدن به اهداف پژوهش از رویکرد کیفی استفاده شده است. با استفاده از روش دلفی فازی و نرمافزار Exell عوامل مؤثر بر وارونگی شناسایی شدهاند. روش نمونهگیری غیراحتمالی از نوع گلوله برفی بوده است. روایی پژوهش روایی محتواست؛ میزان اختلاف زیر 2/0 بین میانگین قطعی مرحله 1 و 2 و میزان بالای اجماع خبرگان در مورد عوامل مؤثر، تأییدکننده اعتبار عوامل مورد سنجش است. با توجه به اینکه این پژوهش برای توسعه یک تئوری جدید انجام گرفته، تلاش کردهایم با استفاده از دلفی فازی، از نظر خبرگان برای کاهش ابهام در مورد مؤلفهها و عوامل استفاده کرده و اعتبار عوامل انتخاب شده را افزایش دهیم. نتایج به دست آمده، براساس نظر اعضای پنل دلفی نشان داده است که ابعاد اهداف، فناوری، محیط، ساختار سازمانی و ویژگی افراد بر وارونگی جوسازمانی تأثیرگذارند. براساس نتایج، از بین عوامل مؤثر، افزایش حسابنشده عوامل سخت‌افزاری سازمان به‌عنوان مهم‌ترین و قابل‌کنترل‌ترین عوامل مؤثر بر وارونگی جوسازمانی شناسایی شده است. پیشنهاد میشود، برای جلوگیری از وارونگی جوسازمانی، علاوه‌بر احراز صلاحیت و نظارت بر کارکنان، امکانات حساب شده و به افراد خاص تعلق گیرد.
فریبا برومندان؛ محمدعلی سرلک؛ علیرضا موغلی؛ غلامرضا طالقانی
چکیده
استرس به‌عنوان بیماری شایع قرن حاضر، یکی از عوامل مؤثر بر کاهش بهره‌وری، سلامت جسمی و روانی نیروی انسانی شناخته شده است. تحقیقات پراکنده‌ای در مورد عوامل مؤثر بر استرس شغلی صورت گرفته است ولی متاسفانه تاکنون در این زمینه پژوهش جامع و منسجمی انجام نشده است. این مقاله با هدف ایجاد چارچوبی برای به حداقل رساندن استرس کارکنان، قصد دارد ...
بیشتر
استرس به‌عنوان بیماری شایع قرن حاضر، یکی از عوامل مؤثر بر کاهش بهره‌وری، سلامت جسمی و روانی نیروی انسانی شناخته شده است. تحقیقات پراکنده‌ای در مورد عوامل مؤثر بر استرس شغلی صورت گرفته است ولی متاسفانه تاکنون در این زمینه پژوهش جامع و منسجمی انجام نشده است. این مقاله با هدف ایجاد چارچوبی برای به حداقل رساندن استرس کارکنان، قصد دارد عوامل مؤثر بر استرس شغلی در سازمان صدا و سیما را پس از شناسایی، براساس اهمیت، رتبه‌بندی کند تا با استفاده از آن بتوان برای کاهش استرس شغلی، برنامه‌ریزی کرد. این پژوهش از لحاظ روش، آمیخته، با توجه به هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، تحقیقی توصیفی - اکتشافی است. ابتدا عوامل مؤثر با روش مطالعه کتابخانه‌ای شناسایی، سپس جهت تأیید عوامل شناسایی شده از روش دلفی فازی استفاده شده است، در مرحله سوم دادههای شناسایی شده، از طریق تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی، وزن‌دهی و رتبه‌بندی شدهاند. نتایج نشان داده است که از بین عوامل اصلی، عامل عملیاتی بیشترین وزن و عوامل سازمانی، فردی و محیطی به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. گرانباری و پیچیدگی شغل، از عوامل عملیاتی، امنیت شغلی از عوامل سازمانی، تاب‌آوری از عوامل فردی و فشار مخاطبان از عوامل محیطی بیشترین وزن و درنتیجه بیشترین تأثیر را در هر عامل داشته‌اند. درمجموع گرانباری و پیچیدگی شغلی با 0944/0 بیشترین و حمایت سازمانی با 0219/0 کمترین وزن را در بین عوامل مؤثر، داشته‌اند.
محمدباقر فقیه؛ محمدعلی سرلک
چکیده
سرزندگی سازمانی در تحقق اهداف سازمان‌ها اهمیت بسزایی دارد و شناسایی ابعاد گوناگون آن می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا آن را به وجود آورند و تقویت نمایند. با توجه به منطقی بودن مدل سه شاخکی در بررسی و مطالعه پدیده‌ها، این پژوهش با هدف "ارائه چارچوب سه شاخکی سرزندگی سازمانی" انجام شده است. در این پژوهش، از روش کیفی فراترکیب برای دست‌یابی ...
بیشتر
سرزندگی سازمانی در تحقق اهداف سازمان‌ها اهمیت بسزایی دارد و شناسایی ابعاد گوناگون آن می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا آن را به وجود آورند و تقویت نمایند. با توجه به منطقی بودن مدل سه شاخکی در بررسی و مطالعه پدیده‌ها، این پژوهش با هدف "ارائه چارچوب سه شاخکی سرزندگی سازمانی" انجام شده است. در این پژوهش، از روش کیفی فراترکیب برای دست‌یابی به شناخت عمیق پیرامون سرزندگی سازمانی استفاده شده است. ابتدا با مبنا قرار دادن پروتکلی با 4 معیار به جستجوی مقالات درزمینة سرزندگی سازمانی و عوامل سازنده آن اقدام شده و سپس با روایی‌سنجی مقالات انتخابی، نهایتاً 29 مقاله نهایی شده و نسبت به استخراج عوامل سازنده سرزندگی سازمانی در آن‌ها اقدام شده است و درنهایت به سازمان‌دهی عوامل سازنده سرزندگی سازمانی در سه بعد رفتاری، ساختاری و زمینه‌ای اقدام شده است. ابعاد ساختاری سرزندگی سازمانی مواردی چون بهبود قوانین و مقررات کاری، بهبود ساختار سازمان و ساختارهای منعطف‌تر، سازوکارهای ساختاری بالنده‌محور، مدیریت راهبردی منابع انسانی و عملکرد و بهره‌وری بالای کارکنان است. ابعاد محتوایی (رفتاری) سرزندگی سازمانی ابعادی چون خوش‌بینی نسبت به آینده، برون‌گرایی، سلامت جسمی و روانی، اعتماد بین مدیران و کارکنان، مدیریت تعارضات، مثبت‌اندیشی، افزایش سطح تعلق خاطر کاری کارکنان و به‌کارگیری ساختاری منعطف است و نهایتاً ابعاد زمینه‌ای سرزندگی سازمانی شامل فرهنگ تعامل‌پذیری سازمانی، تلاش برای تغییر فرهنگ‌سازمانی با رویکرد شادی‌افزایی و پویایی، تناسب فرهنگ کارکنان با فرهنگ سازمان، فرهنگ انعطاف و تطابق و علاقه به کار شناسایی شدهاند. این چارچوب می‌تواند پس از اعتباریابی و آزمون در میان سازمان‌های مختلف، به‌عنوان یک چارچوب جدید درزمینة چارچوب سه شاخگی (زمینه، محتوا و ساختار) سرزندگی سازمانی مورد استفاده قرار گیرد.
شیدا کمالی؛ محمد علی سرلک؛ سید علی اکبر احمدی؛ محمود اسعدی
چکیده
این مطالعه با رویکردی توصیفی-پیمایشی درصدد طراحی و تبیین مدل شبکه اجتماعی سازمانی در شعب بانک صادرات استان آذربایجان شرقی است. تحقیقات نشان میدهد که یکی از بهترین راهها برای رشد سازمان، ساخت و پرورش مجامع داخلی در دنیای دیجیتال است. اما پژوهش‌های اخیر نشان میدهد که به‌کارگیری این شبکهها آن‌طور که انتظار میرفته با موفقیت ...
بیشتر
این مطالعه با رویکردی توصیفی-پیمایشی درصدد طراحی و تبیین مدل شبکه اجتماعی سازمانی در شعب بانک صادرات استان آذربایجان شرقی است. تحقیقات نشان میدهد که یکی از بهترین راهها برای رشد سازمان، ساخت و پرورش مجامع داخلی در دنیای دیجیتال است. اما پژوهش‌های اخیر نشان میدهد که به‌کارگیری این شبکهها آن‌طور که انتظار میرفته با موفقیت روبهرو نبوده است. به همین منظور، 1۴ مؤلفه اصلی شبکه اجتماعی سازمانی از روی ادبیات موضوع استخراج و سپس مؤلفه‌های اصلی در محیط بانکداری از طریق اجرای روش دلفی و با حضور ۳۰ تن از استادان دانشگاهی و خبرگان صنعتی استخراج گردید. سپس مدل مفهومی شبکه اجتماعی سازمانی در صنعت بانکداری از روی 7 مؤلفه اصلی حاصل، شناسایی و ترسیم گردید. در ادامه پرسشنامه ای جهت آزمون فرضیه‌ها تهیه و پایایی و روایی پرسشنامه از طریق آزمون‌های آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی ارزیابی شد. درنهایت، آزمون فرض برای 7 فرضیه، از طریق تحلیل مسیر و معادلات ساختاری انجام گردید و سپس، مدل مفهومی مورد تأیید قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که مؤلفه‌های اصلی یک شبکه اجتماعی سازمانی شامل جو کار تیمی، فناوری پیشرفته، ساختار منعطف، منابع انسانی متخصص و رقابتگرایی است که این مؤلفهها با به‌کارگیری شبکه اجتماعی سازمانی رابطه معنی‌داری دارند. همچنین بین به‌کارگیری شبکه اجتماعی سازمانی با توانمندسازی ارتباطی و مدیریت ارتباط با مشتری رابطه معنی‌داری وجود دارد.
حسام فولادی؛ محمد علی سرلک؛ محمد جواد حضوری
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و بررسی پیامدهای به‌کارگیری سبک عملکرد ویترینی در سازمان‌های دولتی استان مازندران است. این پژوهش از نوع پژوهش ترکیبی (کیفی و کمی) است. در بخش کیفی از نظریه داده‌بنیاد استفاده شده است. برای جمعآوری دادهها مصاحبه‌های عمیقی با استفاده از نمونهگیری نظری با تکنیک گلوله برفی با مدیران و کارکنان ...
بیشتر
پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و بررسی پیامدهای به‌کارگیری سبک عملکرد ویترینی در سازمان‌های دولتی استان مازندران است. این پژوهش از نوع پژوهش ترکیبی (کیفی و کمی) است. در بخش کیفی از نظریه داده‌بنیاد استفاده شده است. برای جمعآوری دادهها مصاحبه‌های عمیقی با استفاده از نمونهگیری نظری با تکنیک گلوله برفی با مدیران و کارکنان سازمان‌های دولتی استان مازندران صورت گرفت. پس از گذشت مدت‌زمانی، پژوهشگر جهت دست‌یابی به دادههای غنی‌تر به صورت نامحسوس به مشاهده رفتارهای افرادی که دارای عملکرد ویترینی بودند پرداخت. همچنین از نظریه‌های پشتیبان‌کننده سبک عملکرد ویترینی کمک گرفته شده است. این فرآیند تا زمانی ادامه پیدا کرد که پاسخ‌ها به مرحله اشباع رسید (با تعداد 14 مصاحبه و تعداد 6 مشاهده و تعداد 7 نظریه پشتیبان). در بخش کمی پژوهش برای انجام تحلیل‌های آماری برای آزمون دادههای به دست آمده، از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. از تجزیه تحلیل و کدگذاری دادهها (کیفی) و بهرهگیری از روش معادلات ساختاری (کمی)، دو مقوله و شش زیر مقوله به‌عنوان پیامدهای به‌کارگیری سبک عملکرد ویترینی شناسایی شدند. دو مقوله عمده عبارت‌اند از: پیامدهای سازمانی و پیامدهای فردی و زیر مقوله‌ها از قبیل کاهش بهره‌وری و کارایی، افزایش فساد اداری و کاهش خلاقیت و نوآوری، کاهش رضایت شغلی، کاهش انگیزه شغلی و کاهش روحیه کارکنان بود.
مدیریت دولتی
محمد علی سرلک
چکیده
هدف این پژوهش ارائه یک دید کامل از وضعیت و ابعاد مختلف مدیریت دولتی در ایران و کمک به هدایت پژوهش‌های آتی در رابطه با پرکردن شکاف تحقیق‌های قبلی در این حوزه است. در این مورد، تعداد 279 رساله دکتری دفاع شده بین سال‌های 1390 تا ۱۳۹۶ در 6 دانشگاه دولتی داخل کشور و دارای دسترسی برخط، مرور و بررسی شده است. روش‌شناسی تحقیق از لحاظ هدف کاربردی ...
بیشتر
هدف این پژوهش ارائه یک دید کامل از وضعیت و ابعاد مختلف مدیریت دولتی در ایران و کمک به هدایت پژوهش‌های آتی در رابطه با پرکردن شکاف تحقیق‌های قبلی در این حوزه است. در این مورد، تعداد 279 رساله دکتری دفاع شده بین سال‌های 1390 تا ۱۳۹۶ در 6 دانشگاه دولتی داخل کشور و دارای دسترسی برخط، مرور و بررسی شده است. روش‌شناسی تحقیق از لحاظ هدف کاربردی از نوع کیفی و از لحاظ روش توصیفی است. روش تحقیق گروه کانون شامل 24 نفر از استادان برتر دانشگاه‌های بزرگ کشور با مرتبة دانشیار و استاد تمام است. نتایج به‌دست آمده از مقاله‌های مورد بررسی قرار گرفته، براساس معیارهایی از قبیل موضوع پژوهش، روش و ابزار گردآوری دادهها، روش تحلیل دادهها، در این مقاله مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که 26 درصد پژوهش‌ها از نوع ساختاری، 34 درصد از نوع رفتاری، 12 درصد از نوع محیطی، 24 درصد از نوع ترکیبی و 4 درصد در قالب مد سه‌شاخگی نمی‌گنجد. همچنین در پژوهش‌های بررسی شده، 86 درصد عناوین به‌منظور جمعآوری دادهها از روش ترکیبی کیفی و پرسشنامه‌ای استفاده شده و 1 درصد صرفاً روش کیفی و مابقی صرفاً روش کمی بوده است. لذا، شکاف عمیق بین نتایج به‌دست آمده رساله‌های دکتری و فقدان یک دکترین و نظریه حاصل از پژوهش دلالت دارد.
