علت یابی
عذرا جابری؛ اردشیر شیری؛ محمد تابان
چکیده
صمیمیت در محل کار میتواند، به‌عنوان یک رابطه یا تعامل و برقراری ارتباط از طریق اشتراکگذاری خواستههای کاری با دیگر کارکنان است. به این صورت که کارکنان به درک عمیق و حساسیت به درک مشکلات کاری دست پیدا میکنند. این پژوهش با هدف فهم فرایند شکلگیری صمیمیت سازمانی اجرا شده است. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی‌بر نظریهپردازی ...
بیشتر
صمیمیت در محل کار میتواند، به‌عنوان یک رابطه یا تعامل و برقراری ارتباط از طریق اشتراکگذاری خواستههای کاری با دیگر کارکنان است. به این صورت که کارکنان به درک عمیق و حساسیت به درک مشکلات کاری دست پیدا میکنند. این پژوهش با هدف فهم فرایند شکلگیری صمیمیت سازمانی اجرا شده است. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی‌بر نظریهپردازی داده‌بنیاد است. ﺑـﺮای ﮔـﺮدآوری اﻃﻼﻋـﺎت از مصاحبههای ﻧﻴﻤﻪﺳﺎﺧﺘﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ اﻃﻼﻋـﺎت از روش اﺷـﺘﺮاوس و ﻛـﻮرﺑﻴﻦ و ﻣـﺪل ﭘﺎراداﻳﻤﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓـﺖ. جامعة آماری پژوهش حاضر صاحبنظران سازمانی و مدیریت. نمونهگیری، به روش هدفمند به صورت گلوله برفی انجام شده که بر مبنای آن 17 مصاحبه با صاحبنظران سازمانی و مدیریت صورت گرفته. حاصل این مصاحبهها، مجموعههای از مضامین اولیه بود که طی فرایند کدگذاری باز، گردآوری و از درون آنها مقولههایی استخراج شد. سپس در مرحلة کدگذاری محوری، پیوند میان مقولهها برقرار و در ادامه مرحلة کدگذاری انتخابی نیز صورت گرفت. در این پژوهش شرایط علّی صمیمیت سازمانی به عوامل عدالت سازمانی، رفاه کارکنان، استقلال کاری، مثبت اندیشی، شناخت متقابل، ارتقا، ویژگیهای فردی دستهبندی میشود. در پدیدة محوری به همدلی و همدردی مشترک اشاره شده است. کدهای شناسایی شده عوامل مداخلهگر عبارت‌اند از: تقویت مشارکتپذیری، سیستم ارزیابی عملکرد. پیامد مثبت رضایتمندی کارکنان و پیامد منفی عدم مسئولیت‌پذیری در انجام امور.
علت یابی
حسین رحمان سرشت؛ شهرام خلیل نژاد؛ وحید خاشعی؛ بهرام جبارزاده کرباسی
چکیده
پژوهش در علوم اجتماعی با توجه به ماهیت پیچیده مسائل نیازمند به‌کارگیری روش‌هایی است که بتوانند با رویکردی نظام‌مند ابعاد مختلف پدید‌ها را شناسایی و با ارائه چارچوب‌هایی منسجم و قابل‌اعتماد مبنایی ارزشمند برای تصمیم‌گیری فراهم کنند. در سال‌های اخیر روش گابک با ارائه چارچوبی مناسب جهت ساختاردهی به داده‌ها نامرتب توانسته ابزاری ...
بیشتر
پژوهش در علوم اجتماعی با توجه به ماهیت پیچیده مسائل نیازمند به‌کارگیری روش‌هایی است که بتوانند با رویکردی نظام‌مند ابعاد مختلف پدید‌ها را شناسایی و با ارائه چارچوب‌هایی منسجم و قابل‌اعتماد مبنایی ارزشمند برای تصمیم‌گیری فراهم کنند. در سال‌های اخیر روش گابک با ارائه چارچوبی مناسب جهت ساختاردهی به داده‌ها نامرتب توانسته ابزاری قدرتمند در اختیار پژوهشگران قرار دهد. بر این اساس در این مطالعه ضمن معرفی روش مذکور با ارائه نمونهای انجامشده در کشور ابعاد مختلف آن موردبررسی قرار می‌گیرد. بر این اساس مطالعهای باهدف ارائه چارچوبی برای همکاری میان سازمانی طراحی شد. اطلاعات موردنیاز از مصاحبههای نیمه ساختاریافته با 17 نفر از خبرگان و صاحبنظران بخشهای دولتی و خصوصی به دست آمد. نتایج مطالعه نشان داد که روش گابک ابزاری سودمند برای تحلیل و ارائه داده‌های کیفی است. نتایج نهایی مدل موردمطالعه نیز در قالب درخت گشتالت عرضه شد که عناصر را در چهار دسته «ضروریات همکاری»، «شکلدهندههای همکاری»، «نتایج همکاری میان سازمانی» و «موانع همکاری» قرار می‌دهد.
مدل سازی
سید علی اکبر احمدی؛ تورج خیراتی کازرونی
چکیده
از چالش‌های پیش‌روی مؤسسات آموزشی بالأخص مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی کسب درآمد جهت تحقق اهداف است اما انصراف دانشجو در نقطه مقابل قرار دارد. با شناسایی دانشجویان انصرافی میتوان با اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه و حمایتی از کاهش وجهه مؤسسه جلوگیری و امیدوار به جذب درآمد مورد انتظار شد. این تحقیق با استفاده از دادهکاوی اطلاعات ...
بیشتر
از چالش‌های پیش‌روی مؤسسات آموزشی بالأخص مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی کسب درآمد جهت تحقق اهداف است اما انصراف دانشجو در نقطه مقابل قرار دارد. با شناسایی دانشجویان انصرافی میتوان با اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه و حمایتی از کاهش وجهه مؤسسه جلوگیری و امیدوار به جذب درآمد مورد انتظار شد. این تحقیق با استفاده از دادهکاوی اطلاعات دانشجویان انصرافی دانشگاه پیام نور استان تهران طی سال‌های 91 تا 94 قصد دارد دانشجویان در معرض خطر را شناسایی کند. داده‌ها از سامانه آموزش استخراج و از 20 صفت محتملی مؤثر در انصراف مدلی با دقت 92٪ شناسایی شد. در مدل مذکور 6 مشخصة مستقل (سن، گروه، مقطع و دورة تحصیلی، مشروطی و جنسیت) و یک مشخصه وابسته (سنوات) شناسایی و متعاقباً درجه اهمیت مشخصه‌های دخیل در انصراف و ارتباط آنها با یکدیگر تعیین شد. احتمال خطر انصراف (ریسک ریزش) اولویت‌بندی و جدول خطر احتمال برای ترم‌های مختلف ارائه شد. یافته‌ها حکایت از شناسایی سن به‌عنوان مهم‌ترین عامل دارد. از نظر سنی در کارشناسی دستة سنی 21-18 در ارشد 26-22 و در دکتری 31-29 پرخطرترین گروه‌ها هستند. از لحاظ دورة تحصیلی در کارشناسی و دکتری دورة رسمی و در ارشد دورة آموزشی پژوهشی رسمی پرخطرترین دوره می‌باشند. نرخ انصراف برای دانشجویان 19 و 20 سال در ترم سوم تقریباً 50 درصد است.
مدل سازی
حمیدرضا طلایی؛ احمد جعفرنژاد؛ عالیه کاظمی؛ حنانه محمدی کنگرانی
چکیده
هدف از این پژوهش با توجه به اهمیت مسئله ایجاد اعتماد در زنجیرة تأمین خدمات بشردوستانه و نیز فقر نظری در حوزة اعتمادسازی، ارائه مدلی از فرایند اعتمادسازی در شبکة امداد کشور است. برای انجام این مطالعه، سه حادثة بزرگ اخیر استان تهران مورد مطالعه انتخاب شده است و با توجه به کمبود تحقیقات کیفی در حوزة اعتمادسازی، با استفاده از روش ...
بیشتر
هدف از این پژوهش با توجه به اهمیت مسئله ایجاد اعتماد در زنجیرة تأمین خدمات بشردوستانه و نیز فقر نظری در حوزة اعتمادسازی، ارائه مدلی از فرایند اعتمادسازی در شبکة امداد کشور است. برای انجام این مطالعه، سه حادثة بزرگ اخیر استان تهران مورد مطالعه انتخاب شده است و با توجه به کمبود تحقیقات کیفی در حوزة اعتمادسازی، با استفاده از روش نظریة داده بنیاد نسخه 2015 کوربین و استراوس، مدل فرایند اعتمادسازی در شبکة امداد براساس مصاحبه با 8 نفر از خبرگان حاضر در شبکة امداد، طراحی شده است. با توجه به اهمیت ایجاد اعتماد میان اعضای حاضر در شبکة امدادرسانی و فقدان مدلی جامع در این حیطه، پژوهش حاضر به طراحی مدل ساخت اعتماد و بررسی نقش حساس اعتماد در فرایند امدادرسانی موفق و بازتاب آن میپردازد. یافتههای پژوهش در 3 فاز شرایط، اقدامات و پیامدها طبقهبندی شدهاند. ساختارهای ضعیف جامعه و سیستم مدیریت جامعه مانع بزرگ ایجاد اعتماد است و کافی نبودن بودجه، نامشخص بودن متولی امر، عملکرد ناموفق، عدم هماهنگی و همکاری کارگروههای مسئول و آمادگی نداشتن از عوامل اصلی بیاعتمادی تعیین شده است.
آسیب شناسی
زینب مولوی؛ رضا طهماسبی؛ حسن دانایی فرد؛ علی حمیدی زاده
چکیده
علی‌رغم اهمیت ادراک شهروندان از عملکرد دولت، مطالعات اندکی دربارة ادراک و نگرش منفی به بخش دولتی انجام گرفته است. هدف این مقالۀ توصیفی ـ همبستگی، بررسی رابطة بوروکراسی‌هراسی و ادراک از تاب‌آوری ملی است. به این منظور با پیمایش شهروندان از طریق پرسشنامه وجود پدیدۀ بوروکراسی‌هراسی و چگونگی ادراک از تاب‌آوری ملی مطالعه و بررسی شد. ...
بیشتر
علی‌رغم اهمیت ادراک شهروندان از عملکرد دولت، مطالعات اندکی دربارة ادراک و نگرش منفی به بخش دولتی انجام گرفته است. هدف این مقالۀ توصیفی ـ همبستگی، بررسی رابطة بوروکراسی‌هراسی و ادراک از تاب‌آوری ملی است. به این منظور با پیمایش شهروندان از طریق پرسشنامه وجود پدیدۀ بوروکراسی‌هراسی و چگونگی ادراک از تاب‌آوری ملی مطالعه و بررسی شد. سپس، رابطه این دو متغیر بررسی شد. جامعۀ آماری شهروندان 18 تا 70 سال‌های بودند که در یکسال گذشته دستکم یکبار برای دریافت خدمت به یکی از سازمان‌های عمومی مراجعه کردهاند. نمونهای به روش در دسترس انتخاب شد، که 515 نفر پرسشنامۀ پژوهش را کامل کردند. داده‌ها با ترسیم جدول توافقی و آزمون خیدو تحلیل شد. نتایج نشان داد بیاعتمادی به دولت و کارکنان بخش عمومی فقط با عملکرد خدمات عمومی مرتبط نیست و 31 درصد پاسخگویان بوروکراسی هستند. همچنین، نتایج نشان داد 31 درصد پاسخگویان ادراک منفی از تاب‌آوری ملی داشتند. بیشترین پاسخگویان به ترتیب، فضای مجازی، بیکاری و فاصله طبقاتی را به‌عنوان تهدیدات مهم و اصلی معرفی کردند که کشور ایران را تهدید میکنند. درنهایت نتایج نشان داد بین ادراک از تاب‌آوری ملی و بوروکراسی رابطة معنیدار وجود دارد.
مدل سازی
حسین عباسی اسفنجانی؛ موسی برزگر ولیلو
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تحلیل اثرگذاری رهبری معنوی بر عملکرد سازمانی از طریق هویت سازمانی انجام شده است. با مرور ادبیات تحقیق 26 مؤلفه رهبری معنوی و 18 مؤلفه هویت سازمانی به‌عنوان عوامل مؤثر بر عملکرد سازمانی شناسایی و چارچوب مفهومی تحقیق طراحی شد. از طریق مطالعه پیمایشی و با رجوع به نمونة آماری 265 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان تأمین اجتماعی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تحلیل اثرگذاری رهبری معنوی بر عملکرد سازمانی از طریق هویت سازمانی انجام شده است. با مرور ادبیات تحقیق 26 مؤلفه رهبری معنوی و 18 مؤلفه هویت سازمانی به‌عنوان عوامل مؤثر بر عملکرد سازمانی شناسایی و چارچوب مفهومی تحقیق طراحی شد. از طریق مطالعه پیمایشی و با رجوع به نمونة آماری 265 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان تأمین اجتماعی استان آذربایجان شرقی، داده‌های موردنیاز با ابزار پرسشنامه جمع‌آوری شد. چارچوب مفهومی با جمع‌آوری داده‌های تجربی و روش مدل‌سازی معادلات ساختاری اعتبارسنجی و مدل نهایی تحقیق ارائه شد. بررسی مدل‌های اندازه‌گیری و تحلیل مقادیر بارهای عاملی نشان داد که مؤلفه‌های رهبری معنوی دارای بیشترین تأثیر بر عملکرد سازمانی می‌باشند. همچنین، بررسی مدل ساختاری پژوهش و تحلیل‌های مسیر نشان داد که بین متغیرهای رهبری معنوی با هویت سازمانی و نیز رهبری معنوی با عملکرد همبستگی قوی وجود دارد. نتایج تحلیل هم‌زمان عوامل تأثیرگذار بر عملکرد سازمانی با روش معادلات ساختاری نیز نشان داد که مؤلفه‌های رهبری معنوی دارای بیشترین تأثیر بر عملکرد سازمانی است. نتایج مربوط به تحلیل ضرایب مسیرها و نیز مقادیر ضریب تعیین R2 نشان داد که متغیر رهبری معنوی 3/79 درصد تغییرات مربوط به متغیر عملکرد سازمانی را به‌طور مستقیم تبیین می‌کند. همچنین، رهبری معنوی به‌طور غیر‌مستقیم و به‌واسطه متغیر میانجی هویت سازمانی به میزان 34 درصد بر متغیر عملکرد سازمانی تأثیر می‌گذارد.
آسیب شناسی
فرج اله رهنورد؛ علی جوکار؛ حبیب طاهرپور؛ مهدی رسولی
چکیده
پاسخگویی اجتماعی سازمان‌های دولتی یکی از الزامات حاکمیت عمومی در کشور است. این نوع پاسخگویی برای واکنش به گروه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. هدف این پژوهش تدوین چارچوبی برای استقرار پاسخگویی اجتماعی در سازمان‌های بخش دولتی ایران مبتنی‌بر روش کیفی داده‌بنیاد است. جامعة آماری این پژوهش شامل خبرگانی است که در حوزة پاسخگویی اجتماعی ...
بیشتر
پاسخگویی اجتماعی سازمان‌های دولتی یکی از الزامات حاکمیت عمومی در کشور است. این نوع پاسخگویی برای واکنش به گروه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. هدف این پژوهش تدوین چارچوبی برای استقرار پاسخگویی اجتماعی در سازمان‌های بخش دولتی ایران مبتنی‌بر روش کیفی داده‌بنیاد است. جامعة آماری این پژوهش شامل خبرگانی است که در حوزة پاسخگویی اجتماعی دارای دانش کافی و تجربه عملی هستند. با توجه به چارچوب پژوهش، برای گردآوری داده‌های موردنیاز پژوهش از روش نیمه ساخت‌یافته مبتنی‌بر نرم‌افزار Atlas ta استفاده شده است. پس از تحلیل متن مصاحبهها، ابعاد سنجش پاسخگویی اجتماعی (شفاف‌سازی، مشارکت‌جویی، ارزشیابی عملکرد، رسیدگی به شکایات، خدمات پایدار و برآورده‌سازی) به‌عنوان مقوله محوری و متغیرهای علّی، میانجی و تعدیل‌کننده شناسایی شده و چارچوب نهایی تدوین شد. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که الزامات بین‌المللی، نوع مأموریت سازمان، فرهنگ‌سازمانی، الزامات قانونی، وجهه سازمانی و بلوغ فکری جامعه از عوامل مؤثر بر استقرار پاسخگویی اجتماعی در سازمان‌های دولتی است. در ضمن، استقرار پاسخگویی اجتماعی در سازمان‌های دولتی موجب پیامدهایی مانند افزایش اعتماد عمومی، رضایت عمومی و رشد و تعالی جامعه است.
آسیب شناسی
داوود حسین‌پور؛ فتاح شریف‌زاده؛ روح الله نوری؛ امید کریمیان
چکیده
مقاله حاضر درصدد است با استفاده از نظریه زمینه‌ای به ارزیابی خطمشیهای اقتصادی مجلس شورای اسلامی بپردازد. روش تحقیق مبتنی بر روش کیفی، نظریه زمینه‌ای، است. همچنین با استفاده از نمونهگیری گلوله برفی و فن مصاحبه با 16 نفر از خبرگان حوزه قانونگذاری در مجلس شورای اسلامی مصاحبههای عمیقی صورت گرفت. پس از کدگذاری باز، محوری و انتخابیِ ...
بیشتر
مقاله حاضر درصدد است با استفاده از نظریه زمینه‌ای به ارزیابی خطمشیهای اقتصادی مجلس شورای اسلامی بپردازد. روش تحقیق مبتنی بر روش کیفی، نظریه زمینه‌ای، است. همچنین با استفاده از نمونهگیری گلوله برفی و فن مصاحبه با 16 نفر از خبرگان حوزه قانونگذاری در مجلس شورای اسلامی مصاحبههای عمیقی صورت گرفت. پس از کدگذاری باز، محوری و انتخابیِ داده‌های گردآوری شده تعداد 159 مفهوم اولیه، 45 مقوله فرعی و 8 مقوله اصلی استخراج شدند. برآیند نهایی این مطالعه طراحی مدلی 5 بُعدی است که ابعاد پنجگانهی آن در قالب چهار رُکن زمینه، ورودی، مؤلفه‌های فرایندی و محصولات طبقهبندی شده است. یافتههای این مطالعه حکایت از تسلط فضای سیاسی کشور بر فضای خط‌مشی‌گذاری، حاکمیت سیاست بر اقتصاد و به دنبال آن مواجه بودن بخش تقنینی، اداری و اجرایی با چالشها و مشکلات نهادی، ساختاری و فرهنگی در فرایند خط‌مشی‌گذاری است. بنابراین پیشنهاد میشود قانونگذاران با اتخاذ رویکردی کلنگرانه بر منافع ملی تأکید ورزند و از دخالت رویکردهای سیاسی در فرایند خط‌مشی‌گذاری اجتناب نمایند. همچنن به منظور همسوسازی خط‌مشی‌ها با اسناد بالادستی تشکیل هیأتهایی ویژه در مجلس ضروری است.
مدل سازی
رضا رستم‌لو؛ عباس نرگسیان؛ عباس منوریان
چکیده
در کشور ما گروه‌های مختلفی تحت عنوان نهادهای شورایی در راستای توسعه کشور اقدام به تدوین خطمشیهای عمومی میکنند. باوجود اینکه اکثر خطمشیهای عمومی در کشور ما توسط این نهادها تدوین میشود ادبیات حوزه خط‌مشی‌گذاری عمومی راهنمایی‌های محدودی در مورد اینکه چگونه این شوراها می‌توانند اثربخشی خط‌مشی‌گذاری خود را بهبود ببخشند، ...
بیشتر
در کشور ما گروه‌های مختلفی تحت عنوان نهادهای شورایی در راستای توسعه کشور اقدام به تدوین خطمشیهای عمومی میکنند. باوجود اینکه اکثر خطمشیهای عمومی در کشور ما توسط این نهادها تدوین میشود ادبیات حوزه خط‌مشی‌گذاری عمومی راهنمایی‌های محدودی در مورد اینکه چگونه این شوراها می‌توانند اثربخشی خط‌مشی‌گذاری خود را بهبود ببخشند، فراهم می‌کند. در این پژوهش با تأکید بر دغدغه بهبود خطمشیهای عمومی به شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت خط‌مشی‌گذاری شورایی پرداخته شده است. در این پژوهش کیفی که شورای عالی اداری به‌عنوان مورد مطالعه آن انتخاب شده است با استفاده از روش نمونهگیری گلوله برفی با 15 نفر از متخصصان و کارشناسان نظام اداری و اعضا شورای عالی اداری که در جریان تدوین خط‌مشی‌ها مشارکت داشتند مصاحبه نیمه ساختاریافته‌ای انجام و پس از بررسی اسناد و مدارک موجود، با استفاده از تحلیل مضمون که از روش‌های کیفی است، 3 مضمون اصلی و 12 مضمون فرعی شناسایی گردید که شامل سه دسته کلی عوامل محتوایی (اهداف عینی و ملموس، ، ثبات در الگوها و مبانی نظری، تعادل بین ابعاد چهارگانه عقلانیت، درک مشترک نسبت به مسئله)، عوامل فرآیندی (فرآیند کامل و شفاف، رهبری مشترک، خط‌مشی‌گذاری مبتنی بر شواهد، ایجاد ساز‌و‌کارهایی مناسب برای مشروعیت بخشی) و عوامل فردی (دوری از تعصبات درون‌گروهی، نگرش سیستمی، صلاحیت و شایستگی اعضا، دوری از تعصبات دستگاهی) است.
آسیب شناسی
حامد رحمانی؛ فرشته بیگی مقدم؛ حرمت اصغری
چکیده
در فصل یازدهم و در ماده 81 قانون مدیریت خدمات کشوری تأکید صریح بر پیاده‌سازی نظام مدیریت عملکرد و سنجش عملکرد دستگاه‌های دولتی دارد. در پژوهش حاضر سعی شود به موانع اجرایی شدن ماده 81 در ادارة پست استان قزوین پرداخته شود. برای شناسایی موانع ابتدا پیشینه پژوهش و سپس وضعیت فعلی ادارة پست مورد بررسی قرار گرفت و از روش تحلیل مضمون (تم) جهت ...
بیشتر
در فصل یازدهم و در ماده 81 قانون مدیریت خدمات کشوری تأکید صریح بر پیاده‌سازی نظام مدیریت عملکرد و سنجش عملکرد دستگاه‌های دولتی دارد. در پژوهش حاضر سعی شود به موانع اجرایی شدن ماده 81 در ادارة پست استان قزوین پرداخته شود. برای شناسایی موانع ابتدا پیشینه پژوهش و سپس وضعیت فعلی ادارة پست مورد بررسی قرار گرفت و از روش تحلیل مضمون (تم) جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها و برای غربالگری از نرخ روایی محتوا و درنهایت شناسایی موانع استفاده شده است. در این پژوهش روش گردآوری داده‌ها استفاده از مصاحبه با کارشناسان و خبرگان ادارة پست قزوین و توزیع پرسشنامه نرخ روایی محتوا است. برای استخراج موانع از کدگذاری باز و محوری و نهایتاً برای اعتبارسنجی از نرخ روایی محتوا و از توزیع پرسشنامه و مصاحبه با 14 خبره در ادارة پست استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد موانعی که بیشترین تکرار و ضریب نرخ روایی را دارند و به‌عنوان اصلی‌ترین موانع هستند عبارت از: عدم دسترسی و اعمال‌نظر مشتریان در نمره ارزشیابی، ضعف در دقت و تعصبات ارزیاب، ارزیابی کلیة کارمندان با هر ردة شغلی در یک دستهبندی، کم‌توجهی کارمندان به نمرة ارزشیابی، یک مرحله‌ای بودن ارزشیابی، عدم آشنایی ارزیابان با شیوه‌های مناسب ارزشیابی بودند.
